9 Gerecht van Dordrecht
![Naar boven om te zoeken Naar boven om te zoeken](http://mifiles.archieven.nl/default/images/scroll-to-top.gif)
9
Gerecht van Dordrecht
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 28-03-2024
2.011 beschreven archiefstukken
232 gedigitaliseerd
totaal 41.672 bestanden
Inleiding
laatste wijziging 28-03-2024
2.011 beschreven archiefstukken
232 gedigitaliseerd
totaal 41.672 bestanden
Inventaris
2. Rechtspraak
2.3. Civiele zaken tussen partijen
![](http://mifiles.archieven.nl/default/images/h.gif)
Dordrecht kende twee soorten civiele procedures, de gewone procedure, waarin, vanaf de zeventiende eeuw, partijen procedeerden met behulp van procureurs en advocaten (rubriek 2.3.1). Naast deze procedure bestond die van de jaargedingen, die drie maal per jaar gehouden werden (rubriek 2.3.2) . Het ging daarbij doorgaans om schulden van een betrekkelijk laag bedrag. Deze procedure verliep doorgaans snel; wanneer de gedaagde niet verscheen kon het gerecht hem/haar bij provisie veroordelen. Er waren geen procureurs nodig, al traden die doorgaans wel op. Konden schepenen niet tot een oordeel komen, of maakte een van de partijen bezwaar, dan werd de zaak op de gewone rol gezet.
Zowel voor de jaargedingen als voor de gewone zaken waren er twee rollen. De ene voor zaken tussen Dordtenaren, de zogenaamde binnenrollen ; de andere wanneer een niet-Dordtenaar een Dordtenaar daagde voor een kwestie die zich in Dordrecht had afgespeeld, de buitenrollen. Voor belastingzaken en gildenzaken waren er afzonderlijke rollen.
In de achttiende eeuw wordt een nieuwe rol geïntroduceerd, die van kleine zaken (rubriek 2.3.4); de jaargedingen verliepen toen langzamerhand.
Het gerecht hanteerde de rolprocedure waarschijnlijk al vanaf de eerste helft van de zestiende eeuw. Daarvoor werd hoofdzakelijk mondeling geprocedeerd. De oudste bewaard gebleven rollen (presentatieboeken) dateren van 1548, maar mogelijk zijn er oudere geweest. De procedure is uitvoerig beschreven in de Ordonnanties op het procederen. In voorkomende gevallen wordt naar de editie van 1663 van deze ordonnantie verwezen.
Zowel voor de jaargedingen als voor de gewone zaken waren er twee rollen. De ene voor zaken tussen Dordtenaren, de zogenaamde binnenrollen ; de andere wanneer een niet-Dordtenaar een Dordtenaar daagde voor een kwestie die zich in Dordrecht had afgespeeld, de buitenrollen. Voor belastingzaken en gildenzaken waren er afzonderlijke rollen.
In de achttiende eeuw wordt een nieuwe rol geïntroduceerd, die van kleine zaken (rubriek 2.3.4); de jaargedingen verliepen toen langzamerhand.
Het gerecht hanteerde de rolprocedure waarschijnlijk al vanaf de eerste helft van de zestiende eeuw. Daarvoor werd hoofdzakelijk mondeling geprocedeerd. De oudste bewaard gebleven rollen (presentatieboeken) dateren van 1548, maar mogelijk zijn er oudere geweest. De procedure is uitvoerig beschreven in de Ordonnanties op het procederen. In voorkomende gevallen wordt naar de editie van 1663 van deze ordonnantie verwezen.
2.3.2. Jaargedingen
9 Gerecht van Dordrecht
Inventaris
2. Rechtspraak
2.3. Civiele zaken tussen partijen
2.3.2.
Jaargedingen
laatste wijziging 27-02-2015
![](http://mifiles.archieven.nl/default/images/h.gif)
Tijdens de jaargedingen, die drie maal per jaar gedurende enkele weken, op Sint Jan, Sint Maarten en Sint Pieter, gehouden werden, konden burgers en niet-ingezetenen elkaar aanspreken op schulden. Het gerecht deed direct uitspraak, waarbij het dan wel mogelijk was de zaak voort te zetten in de gewone civiele procedure. In de eerste helft van de achttiende eeuw raakten de gedingen vrijwel in onbruik, maar in 1759 hernieuwde het gerecht de procedure weer, zonder dat de gedingen nog een echt succes werden. De meeste kleine zaken werden op de daarvoor bestemde rol gezet (zie inventarisnummers 843 e.v.)
laatste wijziging 28-03-2024
2.011 beschreven archiefstukken
232 gedigitaliseerd
totaal 41.672 bestanden
Kenmerken
Datering:
1450 - 1811
Auteur:
P.J. Horsman (2012)
Omvang:
49,63 meter
Licentie:
Titel inventaris:
Gerecht van Dordrecht
Categorie:
laatste wijziging 28-03-2024
2.011 beschreven archiefstukken
232 gedigitaliseerd
totaal 41.672 bestanden