Genealogie ofwel stamboomonderzoek is een speurtocht waarbij je op zoek gaat naar familieleden uit het verleden. Vergeten voorouders komen weer in beeld en onderzoek leert je hoe zij heetten en leefden. Bijna iedereen kan gegevens over zijn familiegeschiedenis in onze collectie achterhalen. Aangezien het Regionaal Archief Dordrecht de gehele burgerlijke stand en alle bevolkingsregisters gedigitaliseerd heeft, kan je het onderzoek dat daarvoor nodig is zelf vanuit huis doen. Ook is het mogelijk om dit in de studiezaal te doen waar de studiezaalmedewerker je op weg kan helpen.
Het doen van stamboomonderzoek van na 1811 is doorgaans eenvoudiger door de invoering van de burgerlijke stand. Frankrijk kende al vanaf 1792 de burgerlijke stand. Toen het Koninkrijk Holland in 1810 door Napoleon bij Frankrijk werd ingelijfd, gingen ook de Franse wetten hier gelden. Het gevolg was dat ook de burgerlijke stand werd ingevoerd.
Burgerlijke stand
Sinds 1811 wordt in iedere gemeente van Nederland bij elke geboorte, huwelijk, echtscheiding of overlijden een akte opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand. De akte wordt opgemaakt in de gemeente waar de geboorte, het huwelijk, de echtscheiding of het overlijden plaatsvindt en dat hoeft dus niet de woonplaats van de betrokkene(n) te zijn.
In een akte van de burgerlijke stand vind je onder andere de ouders van een persoon. Door vervolgens weer op de geboorte-, huwelijks- of overlijdensakten van de ouders te zoeken, kan je op die manier terugwerken in de tijd. Houd er echter wel rekening mee dat de datum van een akte enkele dagen kan verschillen met de geboorte- of overlijdensdatum. Het is immers niet altijd mogelijk om op dezelfde dag aangifte te doen. Bij elke huwelijksakte behoren de documenten die zijn overhandigd bij de ondertrouw: de huwelijkse bijlagen. Deze bijlagen kunnen naast de doop- of geboorteakte van het aanstaande echtpaar onder andere ook de doop-, geboorte- en/of overlijdensakten van de ouders en grootouders en een uittreksel uit het militieregister bevatten.
Bevolkingsregisters
Een andere bron waarin je gegevens van je voorouders kan aantreffen, zijn de bevolkingsregisters. Hierin worden de gegevens van alle inwoners van een gemeente vermeld. In de registers vind je onder andere de gezinssamenstelling, beroepen, adressen, van welke plaats iemand kwam en waar iemand naar vertrokken is. Je ziet dus het hele gezin, inclusief inwonende dienstbodes, studenten e.d. bij elkaar. Voor 1850 hield men alleen periodiek een volkstelling, waarbij slechts de namen en bij uitzondering verhuizingen opgetekend werden. Het betreft hier dus een momentopname. Vanaf 1850 wordt het bevolkingsregister in het hele land van kracht. Vanaf dit moment worden alle gegevens consequent bijgehouden en kan je een persoon of gezin helemaal volgen. Rond 1920 gaat men over op een systeem van gezinskaarten en in 1938 wordt deze vervangen door de persoonskaart. In 1992 wordt de gemeentelijke bevolkingsadministratie ingevoerd en worden deze gegevens alleen nog maar digitaal bijgewerkt en bewaard.
Openbaarheid van de registers
De geboorteregisters worden na circa 100 jaar, de huwelijksregisters na circa 75 jaar en de overlijdensregisters na circa 50 jaar naar het Regionaal Archief Dordrecht overgebracht. Op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zijn archieven gebonden aan openbaarheidstermijnen. Zo is het bij wet verboden om persoonsgegevens van (mogelijk) nog levende personen te publiceren. Geboorteakten worden daarom pas na 100 jaar openbaar, huwelijksakten na 75 jaar en overlijdensakten na 50 jaar. Voor de bevolkingsregisters en gezinskaarten geldt een openbaarheidsbeperking van 75 jaar.
Andere bronnen
Een bron waarin je het adres van een voorouder kan vinden, zijn de adresboeken. Helaas zijn deze lang niet altijd bewaard gebleven. De adresboeken van Dordrecht en Zwijndrecht zijn op onze website te vinden onder het trefwoord Adresboeken.
De volgende bronnen geven inzicht in de woonomgeving, familieverhoudingen, financiële situatie of het gedrag van familieleden:
- Notariële archieven voor bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden, testamenten, boedelinventarissen en akten van boedelscheiding.
- Kadastrale archieven voor gegevens over onroerend goed.
- Kerkelijke archieven voor bijvoorbeeld de bedelingsregisters van de diaconie.
- Archieven van verenigingen, gemeente- en rijksinstellingen en vakbonden.
- Plattegronden, kaarten en foto's in de Beelbank.
- Memories van successie uit 1818-1927 voor de successiebelasting. Deze zijn in te zien bij het Nationaal Archief in Den Haag.
Van welke gemeenten bewaart het Regionaal Archief Dordrecht genealogische bronnen?
- Dordrecht: omvat Dordrecht, Dubbeldam, De Mijl, Krabbe en Nadort en Wieldrecht
- Alblasserdam
- Hardinxveld-Giessendam: omvat Giessendam, Hardinxveld en Hardinxveld-Giessendam
- Hendrik-Ido-Ambacht: omvat Hendrik-Ido-Ambacht en Sandelingenambacht
- Hoeksche Waard: omvat Cillaarshoek, Cromstrijen, Goidschalxoord, Goudswaard, 's-Gravendeel, Heinenoord, Klaaswaal, Maasdam, Mijnsheerenland, Nieuw-Beijerland, Numansdorp, Oud-Beijerland, Piershil, Puttershoek, Sint-Anthoniepolder, Strijen, Strijensas, Westmaas en Zuid-Beijerland
- Molenwaard: omvat Bleskensgraaf, Brandwijk, Goudriaan, Groot-Ammers, Hofwegen, Langerak, Molenaarsgraaf, Nieuw-Lekkerland, Nieuwpoort, Ottoland, Oud-Alblas, Streefkerk en Wijngaarden
- Papendrecht
- Sliedrecht
- Zwijndrecht: omvat Groote Lindt, Heerjansdam, Heer Oudelandsambacht, Kijfhoek, Kleine Lindt, Meerdervoort en Zwijndrecht